Pod względem administracyjno-policyjnym powiat dzieli się na pięć okręgów policyjnych (stanów) i 24 gminy, obejmujące 57 starostw wiejskich. Okrąg 1 niehniewicki, z zarządem w miasteczku Niehniewiczach, obejmuje gminy niehniewicką, szczorsowską, horodczańską, wereskowską, lubczańską i wsielubską; okrąg policyjny 2, z zarządem w miasteczku Horodyszczu, obejmuje gminy horodyszczańską, cyryńską, rajczańską, poczepowską i koszelewską; okrąg policyjny 3, z zarządem w miasteczku Nowej Myszy, obejmuje gminy nowomyską, stołowicką, czernichowską i żuchowicką; okrąg policyjny 4, z zarządem w miasteczku Mirze, obejmuje gminy mirską, horodziejską, korelicką i jeremicką; okrąg policyjny 5, z zarządem w miasteczku Snowiu, obejmuje gminy darewską, snowską, jastreblewską, ostrowską i krzywoszyńską.

Dalej powiat dzieli się na 4 okręgi sądowe i 4 okręgi wojskowe, z zarządem w Nowogródku, Mirze, Horodyszczu i w Darewie.

Według ostatnich obliczeń jest 723 wiosek, 371 folwarków, 54 zaścianków, 27 okolic szlacheckich i 25 miasteczek, mianowicie: Cyryn, Horodyszcze, Iszkołdź, Jeremicze, Korelicze, Kraszyn, Krzywoszyn, Lipsk, Lubcza, Mir, Nowogródek, Nowa Mysz, Ostrów, Poczepowo, Połonka, Poruczyn, Połoneczka, Stołowicze, Swojatycze, Snów, Turzec, Wsielub, Walówka i Wiedźma. Jeden Nowogródek ma wygląd nieco porządniejszego miasta.

Pod względem etnograficznym powiat nowogródzki przedstawia charakterystyczną mieszaninę dawnych pokrewnych plemion słowiańsko-litewskich, bowiem zatknęły się tu szczepy Dregowiczan, Krywiczan, Jadźwingów i Litwinów i urobiły w typową Ruś, którą nasi historycy i etnografowie zaliczają do Czarnej lub do Białej. Zdania są w tem podzielone. Wśród owego plemienia rusińskiego od czasów bodaj Witoldowych sjawili się Żydzi i Tatarzy, a od doby unii politycznej Litwy i Polską rozrodzili się Polacy.

Ludność cała wynosi około 185 000 dusz, w tej liczbie około 18 000 Polaków (Stołpianskij), 9 400 Litwinów, około 25 000 Żydów, 408 mahometan należących do społeczności polskiej, 268 protestantów należących do społeczności polskiej, około 4 200 Rusinów katolików (Stołpianskij), a resztę, t.j. około 137 000, stanowią Rusini prawosławni, w roku 1839 z unii wyłączeni.

Pod względem kościelnym do roku 1839 Rusini tutejsi należeli do unii, odtąd przyłączeni do wyznania panującego. W roku 1880 było 20 cerkwi murowanych, powiększej części z kościołów przerobionych, 49 drewnianych, w tej liczbie 49 parafialnych; kaplic 1 murowana i 52 drewnianych. Do roku 1839 było w powiecie 50 parafij unickich. Pod względem administracyjnym parochie są podzielone na trzy dekanaty (błahoczynia): w Nowogródku, w Wielkich Żurowiczach, w Kołpienicy.

Kościoł katolicki, zredukowany bardzo w świątyniach i osobach stanu duchownego, w roku 1869 z diecezji mińskiej, po jej kassacie, dołączony do wileńskiej, a obecnie od roku 1883 załączony do archidiecezji mohylewskiej, liczy do 24 360 płci obojga, ma siedm parafii: w Nowogródku, Wsielubiu, Worończy, Kroszynie, Darewie, Połoneczce i Nowej Myszy. Świątynie parafialne w Nowogródku, Worończy, Wsielubiu i Nowej Myszy są wzniesione z muru, pozostałe zaś z drzewa.

Wyznanie protestanckie posiada starożytny zbór murowany w Ostaszynie, fundacji Szwiejkowskich. Kościoł ostaszyński jest filią parafii słuckiej.

Mahometanie mają dwa meczety, mianowicie: w Ławczycach i w Nowogródku. Żydzi posiadają 7 synagog i 20 szkół lub domów modlitwy.

Nowogródzki powiat był do 1793-95 roków, t.j. do chwili zajęcia go Rossją, jednym z trzech powiatów województwa nowogródzkiego. W tym czasie wschodnia i północna część zostały przy nowoutworzonym powiecie nieświeskim namiestnictwa mińskiego, zmienionym w powiat słucki przy ustanowieniu guderni mińskiej, zaś części południowa i zachodnia weszły w skład guberni słonimskiej, a od roku 1796 włączone do guberni litewskiej, która w roku 1801 rozdzielona na dwie: wileńską i grodzieńską, przekazała swój powiat nowogródzki tej ostatniej. W rokach 1842-43 z polecenia cesarza Mikołaja nastąpiła znowu przemiana granic i wtedy to powiat nowogródzki wcielono do guberni mińskiej. Tak więc części dawnego powiatu nowogródzkiego poodpadały w różne strony, są teraz bowiem w powiatach słuckim, mozyrskim, mińskim, nieco w słonimskim i bobrujskim.

Marszałkami powiatu nowogródzkiego byli: Brochocki Władysław h. Osorya (ostatni z wyborów do roku 1863), Jundził Jędrzej h. Łabędź, Korbut Józef h. Korczak (1807-12), hr. O'Rourk Aleksander h. własnego, ks. Radziwiłł Konstanty, Rdułtowski h. Drogosław, Rejtan Kazimierz h. Rejtan (przed rokiem 1805), Rajecki Franciszek Dunin h. Łabędź (1822), Wojniłłowicz Józef h. Syrokomla z odmianą (1816-20), Wojniłłowicz Józef t. h. (1858), Wolski Mikołaj h. Półkozic, Wereszczaka Józef h. Lis (1825).